Vàng là loại tài sản quý giá, nơi trú ẩn an toàn trong những thời kỳ bất ổn kinh tế. Trong khi đó, lãi suất là mức phí mà ngân hàng trung ương tính cho việc cho vay tiền, ảnh hưởng đến chi phí vốn và lạm phát.
Vậy mối quan hệ giữa giá vàng với lãi suất là gì? Tại sao chúng lại có tác động đến nhau?
Đôi nét về vàng và lãi suất
Giá vàng và lãi suất là hai chỉ số quan trọng của nền kinh tế, có mối liên hệ mật thiết với nhau.
- Giá vàng: Giá trị của kim loại quý hiếm bậc nhất trên thị trường. Nó thay đổi liên tục do cung cầu thị trường và các yếu tố kinh tế vĩ mô.
- Lãi suất: Là khoản tiền người đi vay phải trả cho người cho vay khi vay tiền. Lãi suất do ngân hàng trung ương quyết định dựa trên các mục tiêu kiểm soát lạm phát, tăng trưởng kinh tế,…
Mối quan hệ giữa giá vàng và lãi suất như thế nào?
Lãi suất và giá vàng có mối tương quan nghịch biến. Điều này đã được các chuyên gia tài chính nhận định và chứng minh nhiều lần trong lịch sử. Cụ thể:
Lãi suất tăng khiến giá vàng giảm
Khi ngân hàng trung ương tăng lãi suất cơ bản, lãi suất huy động và cho vay của các ngân hàng thương mại cũng tăng theo. Lúc này, trái phiếu chính phủ và các khoản đầu tư có lãi suất cao hơn trở nên hấp dẫn hơn với nhà đầu tư.
Do đó, nhu cầu mua vàng giảm đi khi lãi suất tăng. Nhà đầu tư sẽ bán vàng ra để chuyển sang các kênh đầu tư có lãi suất cao hơn như trái phiếu, tiền gửi ngân hàng. Nguồn cung vàng tăng khiến giá vàng giảm xuống.
Bên cạnh đó, chi phí cơ hội của việc nắm giữ vàng tăng lên khi lãi suất tăng. Vàng không sinh lời như lãi suất nên nhà đầu tư sẽ bị lỗ cơ hội khi giữ vàng thay vì đầu tư vào lãi suất. Điều này cũng khiến giá vàng giảm xuống.
Giá vàng tăng khi lãi suất giảm
Ở hướng ngược lại, khi ngân hàng trung ương cho nền kinh tế vay tiền rẻ hơn bằng cách giảm lãi suất, điều này thường thúc đẩy giá vàng tăng lên. Đó là bởi giá trị của đồng tiền giảm đi so với vàng (kim loại quý hiếm được coi là tài sản trú ẩn an toàn trước rủi ro lạm phát và giảm giá tiền tệ).
Việc lãi suất giảm khiến các nhà đầu tư bán tháo cổ phiếu, trái phiếu để chuyển dòng tiền vào vàng. Họ nhận ra giữ tiền mặt hay các khoản đầu tư sinh lời thấp không còn lợi nhuận nhiều như trước. Do đó, tìm cách bảo toàn và tăng giá trị tài sản bằng vàng. Khi đó, sức mua mạnh mẽ vào vàng, thúc đẩy giá vàng tăng mạnh hơn.
Có thể thấy, mối quan hệ nghịch biến này giữa 2 chỉ số này rất rõ ràng. Đây là quy luật cơ bản của thị trường tài chính đã được kiểm chứng nhiều lần.
Các yếu tố khác ảnh hưởng giá vàng
Ngoài lãi suất, giá vàng còn chịu ảnh hưởng của các yếu tố vĩ mô khác như:
- Lạm phát: Lạm phát tăng sẽ làm giảm giá trị đồng tiền, khiến người dân đổ xô mua vàng để phòng ngừa lạm phát, vàng tăng giá cao.
- Tỷ giá: Đồng USD mạnh khiến giá vàng quốc tế giảm vì vàng được giao dịch bằng USD và ngược lại đồng USD yếu thì giá vàng sẽ tăng.
- Kinh tế vĩ mô: Tăng trưởng kinh tế chậm, suy thoái kinh tế khiến nhu cầu đầu tư vào vàng tăng, đẩy giá lên.
- Địa chính trị: Căng thẳng địa chính trị làm gia tăng thì hầu hết mọi người có nhu cầu trú ẩn vào vàng nên giá tăng cao là điều hiển nhiên.
Các quốc gia ổn định mối quan hệ giữa vàng với lãi suất bằng cách nào?
Để ổn định mối quan hệ giữa vàng và lãi suất, các quốc gia thường áp dụng một số biện pháp sau:
- Các ngân hàng trung ương sẽ điều chỉnh lãi suất cơ bản phù hợp với tình hình kinh tế vĩ mô và mục tiêu kiểm soát lạm phát. Mức lãi suất hợp lý sẽ giúp ổn định giá vàng.
- Kiểm soát chặt chẽ thị trường ngoại hối để hạn chế đầu cơ, gây biến động tỷ giá ảnh hưởng gián tiếp tới giá vàng. Các công cụ thường dùng là can thiệp bằng dự trữ ngoại hối, siết chặt quy định giao dịch ngoại hối,…
- Điều tiết dòng vốn ra vào thị trường vàng thông qua các công cụ như tăng thuế, giới hạn giao dịch ký quỹ, quy định tỷ lệ dự trữ bắt buộc… nhằm hạn chế đầu cơ gây biến động giá vàng.
- Duy trì sự minh bạch và tính thanh khoản cao trên thị trường vàng/ngoại tệ để tránh các tin đồn thất thiệt, giảm kỳ vọng đầu cơ.
- Khuyến khích đa dạng hóa danh mục đầu tư của dân chúng, không quá phụ thuộc vào vàng như một tài sản trú ẩn rủi ro.
Kết luận
Qua bài viết, nhà đầu tư có thể dễ dàng nhận ra giá vàng và lãi suất có quan hệ nghịch với nhau. Do đó, cần xem xét đầy đủ các yếu tố, cân nhắc cẩn thận trước khi đưa ra quyết định đầu tư vàng.
