Cách đây một tuần, giá vàng miếng SJC tiệm cận mức 88 triệu đồng/ lượng. Đây là mức tăng cao nhất từ trước đến nay và giá vàng trong nước đã cao vượt so với giá vàng thế giới. Các chuyên gia kinh tế đánh giá thế nào về vấn đề này? Nguyên nhân vì sao giá vàng tăng mốc đỉnh như thế?
Giá vàng liên tục lập đỉnh trong thời gian ngắn
Chỉ chưa đầy 2 ngày, từ ngày 6/5 – 7/5, giá vàng miếng đã liên tục tăng giá vượt mốc 86 triệu. Chạm đến ngưỡng 87 triệu/ lượng. Đến cuối ngày 7/5, giá vàng miếng SJC được niêm yết tại Công ty vàng bạc đá quý Sài Gòn đạt mức 85,3 triệu/ lượng mua vào, 83,7 triệu/ lượng bán ra. Con số này tăng 1 triệu đồng/lượng so với ngày 6/5.
Chỉ chưa đầy 1 năm, giá vàng miếng đã tăng gần 10 triệu/ lượng. Thống kê quá trình tăng giá cho thất, từ tháng 3/2024, giá vàng miếng SJC đã bắt đầu tăng trưởng nhảy vọt và bắt đầu lập đỉnh ở mức 80 triệu/ lượng vào đầu tháng 3. Từ đó đến nay, giá vàng liên tục tăng khiến thị trường vàng trong nước thực sự “dậy sóng”.
Đấu thầu vàng – giải pháp hạ nhiệt giá vàng từ Ngân hàng nhà nước
Sau sự kiện giá vàng lập đỉnh lên 88 triệu đồng/ lượng vào tháng 3, Ngân hàng nhà nước đã bắt đầu lên kế hoạch để tổ chức đấu thầu vàng miếng. Tính đến thời điểm hiện tại, đã có tổng 5 lần đấu thầu được diễn ra:
Phiên đấu thầu lần 1
Sau 11 năm tính từ năm 2013, Ngân hàng nhà nước (NHNN) quyết định đấu thầu vàng miếng. Lần đấu thầu 1 diễn ra vào ngày 22/4. Theo thông tin từ NHNN, có tổng 26 đơn vị bao gồm ngân hàng thương mại và các doanh nghiệp kinh doanh vàng đang thiết lập quan hệ giao dịch vàng miếng với NHNN và có 15/26 là đủ điều kiện để dự thầu.
Tuy nhiên, trước giờ đấu thầu khoảng 1 tiếng, NHNN đã công bố hủy vì số lượng doanh nghiệp tham gia không đủ.
Phiên đấu thầu lần 2
Lần đấu thầu vàng miếng thứ 2 diễn ra ngày 23/4. Trong phiên đấu thầu này có tổng 34 lô vàng miếng SJC (3,400 lượng vàng) được bán ra. Giá trúng thầu cao nhất và thấp nhất tương đương nhau, với mức cao nhất 81,33 triệu/ lượng và giá thấp nhất 81,32 triệu/ lượng.
Trong phiên đấu thầu này, có 7 ngân hàng và 4 doanh nghiệp tham gia:
- VPBank
- HDBank
- Techcombank
- Eximbank
- MSB, ACB
- Sacombank
- SJC
- DOJI
- PNJ
- Phú Quý
Hai đơn vị trúng thầu là SJC và ACB. Với khối lượng bán ra như trên, NHNN thu về được 276 tỷ đồng.
Phiên đấu thầu lần 3 – 4
Hai phiên đấu thầu tiếp theo tiếp tục bị hủy vì không mấy doanh nghiệp mặn mà tham gia. Như vậy, tính đến thời điểm này có tổng 3 phiên đấu thầu đã bị hủy.
Phiên đấu thầu lần 5
Phiên đấu thầu lần 5 diễn ra vào ngày 8/5. Trước tình hình giá vàng miếng SJC leo đỉnh, giá cọc đấu cũng tăng theo. Số lượng vàng không đổi là 16,800 lượng. Tuy nhiên, giá cọc đã tăng lên 2,4 triệu/ lượng so với phiên lần 4. Nếu so với phiên đấu thầu lần 1 ngày 22/4, giá cọc đã tăng lên đến 4,6 triệu/ lượng.
Nhằm thu hút các doanh nghiệp, NHNN cũng quyết định khối lượng đặt thầu tối thiểu sẽ giảm đi một nửa so với các phiên trước đó. Như vậy, mỗi thành viên tham gia đấu thầu có thể đặt được 7 lô (700 lượng). Khối lượng đấu thầu tối gia được giữ nguyên là 2,000 lượng.
Kết quả, giá trúng thầu lần 5 này ở mức 86,5 triệu/ lượng, cao hơn so với mức giá tham chiếu ban đầu 750,000đ. Có 3 thành viên trúng thầu với tổng khối lượng 3,400 lượng vàng, con số bằng với số lượng trúng thầu trong đợt đấu giá lần 2.
Kết quả sau 5 lần đấu thầu, mục tiêu làm giảm giá vàng của NHNN đã không thực hiện được. Ngược lại, giá vàng còn tăng lên mốc đỉnh.
Trong khi đó, trong bối cảnh Việt Nam đang đấu thầu giá vàng lần 5 thì giá vàng thế giới lại quay đầu giảm. Nguyên nhân là đồng USD đã bắt đầu có dấu hiệu phục hồi sau cuộc họp của FED và các quan chức của tổ chức này cho rằng lạm phát ở Mỹ còn ở mức cao nên lãi suất có thể giữ nguyên trong thời gian tới. Bên cạnh đó, căng thẳng ở Trung Đông cũng dần hạ nhiệt. Dòng tiền đổ vào vàng bắt đầu giảm nên giá cũng không còn nóng sốt và hấp dẫn nhà đầu tư.
Chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế
Có một thực tế là, giá vàng thế giới trong vài tháng qua vẫn được duy trì ở con số khá ổn định. Giá vàng quốc tế có tăng nhẹ, nhưng chỉ xoay quanh mốc 2.315 USD/ounce (tương đương chỉ 71 triệu/ lượng). Như vậy, tại thời điểm giá vàng chạm đỉnh 88 triệu đồng, vàng trong nước cao hơn vàng thế giới đến 17 triệu đồng/ lượng!.
Vàng miếng trong nước tăng điên cuồng khiến các nhà đầu tư cũng như các chuyên gia buộc phải đưa ra nghi vấn: Ai đang thực sự quyết định đến giá vàng miếng SJC trên thị trường? Vì sao trước khi có thông tin đấu thầu vàng từ nhà nước thì giá vàng trong nước chỉ cao hơn giá vàng thế giới 14 triệu/ lượng. Nhưng từ khi thông tin đấu thầu được đưa ra thì giá lại chênh lệch rộng hơn? Nếu có đấu thầu, nguồn cung vàng nhiều lên, giá vàng phải giảm chứ sao lại có chiều hướng tiếp diễn?
Trước tình hình này, rất nhiều người cũng đặt câu hỏi vì sao nhà nước mời thầu vàng nhưng 3 lần phải hủy vì không có doanh nghiệp tham gia? Vì sao các doanh nghiệp không mặn mà với việc đấu thầu? Trong khi thực tế cho thấy trong lần đấu thầu duy nhất thành công, đơn vị trúng thầu vẫn có lãi?
Chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh cho rằng, các nhà quản lý không thể chỉ nói dùng đấu thầu để kéo giá vàng xuống theo cách nói suông. Kéo xuống thế nào nên có định mức cụ thể? Kéo xuống sát với giá vàng thế giới ở mức 71 triệu/ lượng? Hay kéo về mức cao hơn giá vàng thế giới 5 triệu đồng/ lượng? Hay từ chênh lệch 17 triệu như hiện tại, kéo về mức 14 triệu?
Các chuyên gia nói gì về hiện tượng giá vàng tăng mốc đỉnh?
Theo ông Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Tài chính – Học viện hành chính, tình trạng giá vàng tăng mốc đỉnh có nhiều nguyên nhân:
- NHNN tổ chức đấu thầu nhưng giá cọc cao, dẫn đến các doanh nghiệp không mặn mà. Nguyên nhân có thể vì cơ quan quản lý vẫn không muốn bán giá thấp vì nếu bán thấp sẽ ảnh hưởng đến dự trữ ngoại tệ. Hơn nữa sẽ tăng áp lực nên tỷ giá VND/USD.
- Doanh nghiệp lo ngại giá vàng trong nước chỉ tăng đột biến và sẽ giảm trong thời gian tới. Vì vậy nên không mặn mà với việc đấu thầu.
Do đó, dù qua 5 lần đấu thầu nhưng số lượng vàng miếng mà các doanh nghiệp mua được chỉ đủ bù vào số lượng vàng bán ra. Do đó, nguồn cung vàng miếng trên thị trường vấn rất hạn chế. Giá vàng vì vậy vẫn được neo ở mức rất cao như chúng ta đang thấy.
Cũng theo quan điểm của vị chuyên gia này, thị trường vàng đang mang tính đầu cơ nên nếu giá vàng biến động thì ảnh hưởng nặng nhất chính là các nhà đầu tư. Còn với nền kinh tế có thể ảnh hưởng nhưng không quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, khi vàng tăng, có thể người dân sẽ chuyển sang đầu tư vàng thay vì gửi tiết kiệm.
Kết luận
Sẽ rất khó để lý giải được nguyên nhân vàng tăng mốc đỉnh. Tuy nhiên, thực tế tình hình trong nước cho thấy có thể vì NHNN vẫn chưa thực sự muốn điều chỉnh giá vàng để ảnh hưởng đến dự trữ ngoại tệ. Chúng ta cùng chờ đợi các động thái mới. Các bạn quan tâm đến thị trường vàng cũng như địa chỉ giao dịch vàng, đừng bỏ qua Kênh đầu tư vàng online uy tín của chúng tôi!
